Azerbaycanxeberleritv.az – Azərbaycanın müasir tarixi təkcə qazanclar və uğurlarla deyil, həm də böhranlar və onların doğurduğu nəticələrlə yazılıb. 15 iyun 1993-cü il – Azərbaycanın siyasi tarazlıq nöqtəsi olaraq yadda qaldı. Həmin gün dövlətçiliyin faktiki olaraq dağılmaq təhlükəsi qarşısında olduğu bir vaxtda qəbul edilən qərar ölkəni parçalanmaqdan xilas etdi.

Sabitlikdən öncəki xaos: 1991–1993-cü illər

SSRİ-nin dağılması ilə müstəqillik əldə olunsa da, bu müstəqillik ciddi siyasi struktura əsaslanmırdı. 1991–1993-cü illərdə ölkədə:

İqtisadi çöküş,

Ordu içində qarışıqlıq,

Separatçılıq meylləri,

Gəncə hadisələri kimi təhlükəli qarşıdurmalar baş verirdi.

Həmin dövrdə dövlət institutları formalaşmamış, siyasi rəhbərlik isə situasiyanı idarə edə bilmirdi. Vətəndaş müharibəsinin başlanması real təhlükə idi.

15 iyun: Qayıdış yox, zərurət

1993-cü ilin iyununda yaranmış idarəetmə boşluğunun fonunda, xalq və siyasi dairələr tərəfindən Naxçıvanda fəaliyyət göstərən təcrübəli dövlət xadimi Heydər Əliyevin Bakıya dəvəti bir neçə məqsədə xidmət edirdi:

İdarəetməni bərpa etmək,

Əhalinin təhlükəsizlik narahatlığını aradan qaldırmaq,

Sabitliyi təmin etmək.

15 iyun 1993-cü ildə Heydər Əliyev Ali Sovetin sədri seçildi. Bu, siyasi baxımdan qayıdış yox, çökən sistemin təcili təmiri idi. Onun rəhbərliyi altında qısa zamanda siyasi sabitlik təmin olundu, vətəndaş qarşıdurmasının qarşısı alındı, dövlət strukturlarının bərpası prosesi başlandı.

Təcrübəyə əsaslanan idarəetmə və dövlətçilik fəlsəfəsi

Heydər Əliyevin rəhbərliyində qəbul edilən qərarlar ideoloji deyil, idarəetmə təcrübəsinə və zərurətə əsaslanırdı. Dövlətçilik prosesi tədricən strukturlaşdı:

Müvəqqəti siyasi sabitlik uzunmüddətli idarəetmə islahatlarına yol açdı,

Ordunun formalaşmasına başlanıldı,

1995-ci ildə Konstitusiya qəbul olundu,

Xarici siyasətdə balanslı mövqe bərqərar edildi.

Sosioloji analizlərə əsasən, bu dəyişikliklər nəticəsində Azərbaycan cəmiyyətində dövlətə inam yenidən formalaşdı.

“Qurtuluş” termini bəzən təmtəraqlı görünə bilər. Lakin elmi nöqteyi-nəzərdən yanaşdıqda, 1993-cü ildə baş verənlər sadəcə rəhbər dəyişikliyi deyil, dövlətin və cəmiyyətin dağılmaqdan dönməsi idi. Bu səbəbdən "Milli Qurtuluş" anlayışı ideoloji deyil, real siyasi-sosial hadisəyə əsaslanır.

Beynəlxalq təcrübədə dövlətçiliyin zəiflədiyi, separatizm təhlükəsinin yarandığı və rəhbərlik böhranı yaşayan ölkələr ya dağılır, ya da uzunmüddətli zorakılıqlara sürüklənir. Azərbaycan bu ssenaridən yalnız möhkəm siyasi idarəetmə ilə çıxa bildi.

Milli Qurtuluş Gününün ruhunu yaşatmaq sadəcə tədbirlərlə və təqvimlə deyil, xalqın maraqlarına həqiqi xidmətlə mümkündür. Təəssüf ki, bu gün ölkədə bəzi məmurlar var ki, xalqın etimadını doğrultmaq əvəzinə şəxsi maraqlarını üstün tutur. Bu, cəmiyyətdə ciddi narazılıq doğurur və bu narazılıq artıq susmayan, açıq səslənən ictimai tələbə çevrilib.

"DogruXeber.az" olaraq qeyd edirik: əgər biz bu gün 15 iyunu qeyd ediriksə, bu yalnız keçmişə hörmət deyil – gələcəyə məsuliyyət daşımaqdır. Ulu öndər Heydər Əliyevin miras qoyduğu dövlətçilik fəlsəfəsi, sadəcə formal idarəetmə deyil, xalqa xidməti əsas tutan əxlaqi-siyasi anlayışdır.

Bugünkü siyasi hakimiyyət bu prinsiplərə sadiq qalmaq üçün:

Xalqla daha şəffaf münasibət qurmalı,

Sosial ədalət prinsipini qorumağa çalışmalı,

Xidmətdə şəxsi maraqları yox, ümummilli maraqları üstün tutmalıdır.

Xalqın səbrini sınağa çəkmək yox, etimadını qazanmaq zamanıdır. Əgər bu çağırışlar zamanında nəzərə alınmazsa, qurtuluşun mənası yalnız tarixdə qalacaq.

DogruXeber.az – Tarixə tənqidi baxış, gələcəyə çağırış.